Metoda rozwoju relacji – RDI (Relationship Development Intervention)
RDI® to metoda, która powstała poprzez integrację badań dotyczących autyzmu i typowego rozwoju relacji społecznych. Jej twórcami są dr Steven E. Gutstein i dr Rachele K. Sheely. Metoda kierowana jest do osób ze spektrum autyzmu (autyzm, zespół Aspergera i całościowe zaburzenia rozwoju). Koncentruje się na zmianie tego, co charakteryzuje autyzm, tzn. sztywność myślenia, niechęć do zmiany, brak motywacji, niezdolność do dostrzeżenia perspektywy innej osoby, trudności w komunikacji.
Twórcy opracowali sposób pracy z osobami z autyzmem tak, by w znaczący sposób poprawić jakość ich życia, rozumianą jako możliwość zawierania przyjaźni, posiadania satysfakcjonującej i płatnej pracy, wzajemnych stosunków w rodzinie czy założenia własnej rodziny.
Osoby ze spektrum autyzmu wykazują się niezdolnością do funkcjonowania w układach dynamicznych, na co zwrócił uwagę uwagę dr Gutstein. Zdrowy człowiek w codziennym życiu styka się z różnorodnymi sytuacjami, w których nieustannie spotykamy się ze zmianami. Osoby z autyzmem za wszelką cenę utrzymują się w układzie statycznym, który nie pozwala im na rozwój. Dlatego też program RDI® został oparty na pracy nad pięcioma podstawowymi umiejętnościami, typowymi dla tzw. inteligencji dynamicznej, niezbędnej do zwyczajnego funkcjonowania w życiu, które jednocześnie stanowią pięć podstawowych deficytów, występujących u osób z autyzmem. Są to:
analiza dynamiczna (dynamic analysis) – zdolność analizowania informacji pod kątem tego, co jest ważne w danym momencie, na czym skupić uwagę, ustalanie priorytetów;
komunikacja służąca dzieleniu się doświadczeniem (experience sharing communication) – używanie tzw. mowy deklaratywnej, która nie daje gotowych odpowiedzi, zmusza do myślenia, wzbudza ciekawość;
pamięć epizodyczna (episodic memory) – pamięć zdarzeń i emocji, które danemu zdarzeniu towarzyszyły. Pamięć niezbędna do tworzenia naszej historii osobistej oraz budowania poczucia kompetencji i motywacji;
elastyczne myślenie (flexible thinking) – zdolność szybkiej adaptacji do sytuacji, otwartość na zmiany, umiejętność działania w ramach kryterium: „wystarczająco dobre”;
samoświadomość (self-awareness) – podstawowa umiejętność służąca zrozumieniu, że każdy jest inny oraz że nasze oddziaływania i zachowania mają wpływ na inne osoby. To również niezbędna umiejętność do budowania motywacji.
Pomimo że osoby ze spektrum autyzmu różnią się objawami to deficyty w obrębie tych pięciu sfer są wspólne dla całej grupy, różniąc się jedynie stopniem natężenia. Jako że wszystkie wymienione umiejętności są podstawą do prawidłowego rozwoju, wiążąc się z prawidłowym funkcjonowaniem w społeczeństwie, dlatego na ich zdobyciu skupia się program RDI®.
RDI® jest programem prowadzonym przez rodziców we współpracy z przeszkolonymi przez Connections Center konsultantami. Polega na dostarczeniu rodzicom narzędzi do skutecznej nauki ich dziecka umiejętności składających się na inteligencję dynamiczną i na wzrost jego motywacji do pracy. Podzielony jest na 12 etapów, z których każdy ma wiele małych kroków, charakterystycznych dla prawidłowego, neurotypowego rozwoju dziecka: najpierw skupiamy się na zbudowaniu relacji z dzieckiem, która wyzwoli motywację do działania, następnie bardzo uważnie i systematycznie budowane są kompetencje dziecka, aby później zdobyta umiejętność mogła być używana i generalizowana.
W RDI® zawsze na pierwszym miejscu stawiamy relację z dzieckiem. Z powodu autyzmu relacje nie są tworzone lub tworzone są w opaczny sposób, dlatego też rodzice często mają poczucie, że dziecko jest w pewien sposób nieuchwytne, zaś oni nie dość kompetentni w roli rodziców. Pracując każdego dnia, nawet wtedy, gdy nic konkretnego z dzieckiem nie robimy, stopniowo odbudowujemy to, co zostało zaburzone – relację między rodzicem a dzieckiem. Wszelkie aktywności codzienne, jak np. spacer, nakrywanie do stołu, pranie czy przygotowanie posiłków, stanowią doskonałe okoliczności do pracy.
RDI® uczy dziecko, jak myśleć w sposób elastyczny i rozwiązywać problemy. Buduje samoświadomość, motywację oraz pamięć. Uczy, jak budować relacje z ludźmi oraz na czym polega komunikacja. RDI® charakteryzuje profesjonalne i innowacyjne podejście, dające zaskakujące efekty. Pozwala osobom z autyzmem poradzić sobie z wyzwaniami nieprzewidywalnego i nieustannie zmieniającego się otoczenia. Rodziców RDI® uczy, jak produktywnie i w sposób przynoszący radość obu stronom spędzać czas z dzieckiem. Przywraca rodzicom wiarę w siebie oraz utracone kompetencje. Uczy, jak prowadzić dziecko, by mogło stać się pełnoprawnym członkiem społeczeństwa. RDI® normalizuje życie rodzinne, a wszyscy wiemy, jakie to jest istotne dla NAS.
W Polsce konsultantem RDI® jest Maria Dąbrowska-Jędral.
Źródło: zaciszeautyzmu.pl